کد مطلب:277114 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:130

مهدی موعود در گفتار دانشمندان بزرگ اهل سنت
گفته آمد كه یكی از مسایل مورد اتفاق شیعه و سنّی مسأله مهدویت و عقیده به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) است. همچنین اعتراف جمعی از علمای اهل سنت به صحت و تواتر احادیث راجع به حضرت مهدی (علیه السلام) گذشت. در این بخش، آرای گروهی از علمای ایشان را درباره آن حضرت می آوریم تا اتفاق مسلمانان در این قضیّه، روشن تر شود.

ابن ابی الحدید معتزلی می گوید:

«وقد وقع اتّفاق الفِرَق من المسلمین أجمعین علی أنّ الدنیا والتكلیف لاینقضی إلاّ علیه» [1] .

«تمام فرقه های مسلمانان اتفاق دارند كه دنیا و تكلیف به پایان نمی رسد مگر این كه مهدی (علیه السلام) ظهور نماید».

محمّد امین سویدی می گوید:

«الّذی اتّفق علیه العلماء أنّ المهدیّ هو القائم فی آخر الوقت، وأنّه یملأ الأرض عدلاً، والأحادیث فیه وفی ظهوره كثیرة». [2] .

«آنچه مورد اتّفاق همه دانشمندان است این است كه مهدی (علیه السلام) كسی است كه در آخر الزمان قیام می كند، و زمین را از عدل پر می نماید، و روایات درباره مهدی (علیه السلام) و ظهور او فراوان است».

ابن منظور، نویسنده كتاب «لسان العرب» می گوید:

«المهدی الّذی قد هداه اللّه الی الحقّ، وقد استعمل فی الأسماء حتّی صار كالأسماء الغالبة، وبه سُمّی المهدیّ الذی بشّر به النبی ـ صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ـ أنّه یجیء فی آخر الزمان». [3] .



[ صفحه 140]



«مهدی یعنی كسی كه خدا او را به سوی حقّ هدایت كرده باشد. كلمه مهدی به قدری در نام گذاری اشخاص به كار رفته است كه به صورت اسم در آمده است. و مهدی كه پیامبر اكرم (صلی الله علیه وآله وسلم) ظهور او را در آخر الزمان، بشارت داده است، به همین نام، نامیده شده است».

ابن اثیر می گوید:

«المهدی الّذی بشّر به رسول اللّه ـ صلّی اللّه و علیه وآله و سلّم ـ إنّه یجیء فی آخر الزمان». [4] .

«آن مهدی موعود (علیه السلام) كه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) ظهور او را بشارت داده است، در آخر الزمان خواهد آمد».

زبیدی نویسنده كتاب «تاج العروس» می گوید:

«المهدی الّذی بُشّر به، إنّه یجیء فی آخر الزمان، جعلنا اللّه من أنصاره». [5] .

«مهدی موعودی كه بشارت ظهور او را داده اند، در آخرالزمان می آید. خداوند ما را از جمله یارانش قرار دهد».

ابن حجر مكّی می گوید:

«وقد ظهرت بركة دعائه ـ صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ـ فی نسلهما (یعنی علیّاً و فاطمة (علیهما السلام)) فكان منه من مضی و من یأتی، و لو لم یكن فی الآتین إلاّ الإمام المهدیّ (علیه السلام) لكفی». [6] .

«بركت دعای رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) در موقع ازدواج علی (علیه السلام) و فاطمه (علیها السلام) در نسل آن دو بزرگوار ظاهر شد و از نسل علی و فاطمه (علیهما السلام)، عدّه ای آمدند كه از این دنیا رفتند و عدّه ای هم خواهند آمد كه اگر در میان آیندگان از نسل علی و فاطمه (علیهما السلام) كسی جز مهدی موعود (علیه السلام) نبود، برای ظهور بركت دعای پیامبر بس بود».



[ صفحه 141]



همین ابن حجر در جای دیگر می گوید:

«مهدی منتظر (علیه السلام) یك تن بیشتر نیست و هرگز تعددی در آن وجود ندارد». [7] .

شمس الدین ذهبی می گوید:

«إنّ الإمام المهدی من أولاد الإمام الحسن العسكری (علیه السلام) و هو باق إلی أن یأذن اللّه له بالخروج، فیملأ الأرض قسطاً و عدلاً كما ملئت ظلماً و جوراً». [8] .

«حضرت مهدی (علیه السلام) از فرزندان امام حسن عسكری (علیه السلام) است و او موجود و حاضر است تا روزی كه خداوند اذن ظهورش دهد و زمین را پر از عدل و داد كند همان گونه كه از ظلم و ستم پر شده باشد».

شمس الدین قرطبی می گوید:

«إنّ جمیع ملوك الدنیا كلّها أربعة: مؤمنان و كافران، فالمؤمنان سلیمان بن داوود والإسكندر، و الكافران نمرود و بخت النصر، و سیملكها من هذه الاُمّة خامسٌ و هو المهدی عجّل اللّه تعالی فرجه». [9] .

«پادشاهانی كه بر سراسر دنیا حكومت نمودند چهار نفرند؛ دو نفر مؤمن و دو نفر كافر. دو نفر مؤمن حضرت سلیمان (علیه السلام) و اسكندر (ذوالقرنین) بودند و دو نفر كافر نمرود و بخت النصر، و در آینده نفر پنجمی هم از این امّت تمام جهان را مالك خواهد شد و او حضرت مهدی (علیه السلام) است».

مقدّسی شافعی ـ كه از علمای قرن هفتم هجری است ـ در دیباچه كتاب «عقد الدرر فی اخبار المنتظر» پس از آن كه مقداری از دست زمانه و كثرت فتنه ها شكایت می كند، می گوید:

«برخی به قرینه ظاهر بعضی از اخبار، گمان كرده اند كه حال روزگار پیوسته به همین وضع باقی خواهد ماند. من گفتم: ما صحّت این احادیث را قبول داریم، و آنها را به گوش جان می شنویم و به چشم اطاعت می نگریم، ولی در اخبار دلیلی وجود ندارد كه آن فتنه ها تا قیام قیامت دوام داشته باشد. شاید آن فتنه ها در موقع ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) از



[ صفحه 142]



بین بروند، و نابودی آنها منوط به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) باشد؛ زیرا احادیث زیادی كه علمای این امّت آنها را در كتاب های خود نوشته اند به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) بشارت می دهند، و مژده می دهند كه خداوند شخصی را بر می انگیزد كه زمینه حكومت او را آماده می نماید كه كوههای بلند در برابر او خراب خواهد شد، از دور و نزدیك او را یاری می دهند، و او مالك كوه و دشت و تمام كره زمین می گردد، و سراسر زمین را پر از عدل و داد می كند». [10] .

بخاری (معروف به خواجه پارسای) می گوید:

«ومناقب المهدی ـ رضی اللّه عنه ـ صاحب الزمان، الغائب عن الأعیان، الموجود فی كلّ زمان، كثیرة. و قد تظاهرت الأخبار علی ظهوره و إشراق نوره، یجدّد الشریعة المحمّدیّة، و یجاهد فی اللّه حقّ جهاده، و یطهّر من الأدناس أقطار بلاده، زمانه زمان المتّقین، و أصحابه خلصوا من الریب، وسلموا من العیب، وأخذوا بهدیه وطریقه واهتدوا من الحقّ إلی تحقیقه، به ختمت الخلافة والإمامة، وهو الإمام من لدن مات أبوه إلی یوم القیامة، وعیسی (علیه السلام) یصلّی خلفه، ویصدّقه علی دعواه ویدعو إلی ملّته الّتی هو علیها، والنبی (صلی الله علیه وآله وسلم) صاحب الملّة». [11] .

«مناقب حضرت مهدی صاحب الزمان (علیه السلام) كه از دیده ها پنهان و در هر زمانی حاضر است، فراوان است. احادیث بسیار زیادی رسیده است كه مهدی (علیه السلام) ظاهر می شود و نور وجودش همه جا را روشن می كند، و دین اسلام و شریعت محمّدی (صلی الله علیه وآله وسلم) را تجدید می نماید، و آن گونه كه باید، در راه خدا جهاد می كند، و سراسر مملكت اسلامی را در زمان خود از آلودگیها پاك می سازد. روزگار او روزگار پرهیزكاران است. كسانی كه به امامت او معتقدند از هر نكوهش و سرزنشی پیراسته اند كه راه حقّ را پیموده اند و به روش او گام برداشته اند و به راهنمایی او به شاهراه هدایت رسیده اند. امامت و پیشوایی اُمّت اسلامی به وسیله او پایان می یابد. او از روز وفات پدر بزرگوارش تا روز رستاخیز امام است. حضرت عیسی (علیه السلام) پشت سر او نماز می گزارد، و او را در امامتش تصدیق می نماید



[ صفحه 143]



و مردمان را به دین و شریعت او كه همان شریعت پاك محمّدی است دعوت می كند».

محیی الدین عربی می گوید:

«واعلموا أنّه لابدّ من خروج المهدی (علیه السلام) لكن لایخرج حتّی تمتلیء الأرض جوراً و ظلماً فیملأها قسطاً وعدلاً... وهو من عترة رسول اللّه (صلی الله علیه وآله وسلم) من ولد فاطمة ـ رضی اللّه تعالی عنها ـ جدّه الحسین بن علی بن أبی طالب ووالده الإمام حسن العسكری (علیهم السلام)». [12] .

«بدانید و آگاه باشید كه مهدی موعود (علیه السلام) قطعاً ظهور خواهد كرد، ولی او ظاهر نمی شود مگر این كه زمین پر از ظلم و ستم شده باشد كه آنگاه او بیاید و آن را پر از عدل و داد كند. او از عترت رسول اكرم (صلی الله علیه وآله وسلم) از نسل حضرت فاطمه (علیها السلام) است. جدّش امام حسین (علیه السلام) و پدرش امام حسن عسكری (علیه السلام) است».

نویسنده كتاب «ارشاد المستهدی» می گوید:

«بپرهیز ای خردمند از هر شبهه و شكّی در ظهور حضرت مهدی (علیه السلام)، زیرا عقیده به ظهور آن حضرت، اتمام ایمان به خدا و رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و آنچه پیغمبر خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) آورده و از آن خبر داده است، می باشد. و پیغمبر، صادق و مصدّق است.

همچنین شبهه ای نداشته باش در این كه مهدی موعود (علیه السلام) تا حال ظاهر نشده و هركس این ادّعا را كرد دروغگو و كذّاب است، به جهت این كه علامات و نشانیهایی كه در روایات شریف ذكر شده در آن اشخاص موجود نیست، و ظهور مهدی (علیه السلام) و راه شناسایی او مشهور و روشن است، و ظهور او پیش از نزول حضرت عیسی (علیه السلام) خواهد بود و اجتماع او با حضرت عیسی (علیه السلام) بر حسب اخبار ثابت، امری ضروری و بدیهی است. هركس بخواهد به طور مبسوط اطلاع پیدا كند به كتابهایی كه در این موضوع تألیف شده رجوع نماید، مقصود ما در این كتاب (ارشاد المستهدی) اثبات تواتر روایات ظهور آن حضرت به اختصار است». [13] .

و در جای دیگر در رابطه با احادیث ظهور چنین می گوید:



[ صفحه 144]



«این احادیث و آثار را، عموم محدّثین و غیر محدّثین در كتابهایشان نقل كرده اند، و ایمان به ظهور مهدی ـ رضی اللّه عنه ـ (این تعبیر از خود اوست) مشهور و شایع در بین صحابه بوده است و اصحاب، این عقیده و ایمان را از پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) اخذ كرده اند، و همچنین است آثار و مراسیلی كه از تابعین رسیده؛ زیرا آنها در این گونه از مسایل به رأی (خود) و از پیش خود چیزی نمی گفتند». [14] .


[1] شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ج 10 ص 96.

[2] سبائك الذهب ص 78؛ منتخب الاثر ص 34 پاورقي؛ الامام المهدي ص 300.

[3] لسان العرب ج 15 ص 354 ماده هدي.

[4] نهايه ابن اثير ج 5 ص 254 ماده هدي.

[5] تاج العروس ج 10 ص 408.

[6] الصواعق المحرقه ص 163.

[7] المهدي ص 87.

[8] المهدي الموعود المنتظر ج 1 ص 197.

[9] تذكره قرطبي ص 607؛ الزام الناصب ج 2 ص 305 المهدي ص 85؛ عقد الدرر ص 19- 20.

[10] عقد الدرر ص 5.

[11] كشف الاستار ص 59 البرهان علي وجود صاحب الزمان ص 67 الامام المهدي ص 303 و المجلس السنية ج 5 ص 580 به نقل از الامام المهدي عليه السلام.

[12] اليواقيت والجواهر، ج 2، ص 562، المبحث الخامس والستون؛ اسعاف الراغبين، حاشيه نور الابصار، ص 154.

[13] امامت و مهدويت، ج 2، ص 315 و 316.

[14] امامت و مهدويّت، ج 2، ص 315 و 316.